Prace naukowe

Promotorzy mają różne pomysły na temat: „Jaki powinien być prawidłowy układ pracy magisterskiej”. Podobnie ma się rzecz z innymi jakimikolwiek innymi tekstami naukowymi.

Poniżej przedstawię luźne spostrzeżenia. Kilka uwag dotyczących niewątpliwie szerokiego tematu.

Na początku można się spotkać z różnym podejściem recenzentów do stylu pisania; rozwinięcie skrzydeł i lekkie pióro może nie być mile widziane w pracach inżynierskich. Zmienne są więc wymagania co do „konsystencji” pracy: w inżynierskich wymagana jest większa zwięzłość, by zacytować słowa jednego profesora: „..praca wymaga wyżęcia wody…”; choć zdarzają się bardziej liberalne postawy, przynajmniej w części teoretycznej opisującej kontekst później przeprowadzonych badań – można sobie pozwolić czasem na bardziej humanistyczne podejście.

Streszczenie powinno zajmować około strony. W pracy magisterskiej tradycyjnie zawiera meritum kolejnych rozdziałów, nakreślenie: jakich zagadnień dotyczy praca i ewentualnie w zwieńczeniu dwa zdania o wnioskach.

Ale na przykład streszczenie występujące w konspekcie do wniosku o dofinansowanie projektu zawiera opis metody badawczej, próby badawczej, główną hipotezę – cel główny i właściwie podobne jest do wstępu z pracy dyplomowej.

W przypadku wstępu można jednak natknąć się na całą litanie pożądanych elementów, szczególnie w przypadku studiów humanistycznych. Podam przykład: podanie motywacji podjęcia tematu, wyodrębnienie przedmiotu badań, przedstawienie znaczenia wybranego tematu (w konspekcie wniosku o dofinansowanie badań „znaczenie tematu” występuje na końcu), określenie i wyjaśnienie celu pracy, opis stosowanych metod badawczych, opis zamierzonego postępowania, charakter i rodzaj źródeł…

Od początku ważne są przypisy i związana z nimi bibliografia. Zostawianie kwestii przypisów i bibliografii na koniec to strata czasu i niepotrzebne napięcia, a także wzbudzanie wątpliwości w promotorze.  Można wyróżnić cztery główne sposoby umieszczania przypisów, pięć rodzajów przypisów, a następnie sześć rodzajów przypisów ze względu na źródło…w praktyce w pracach inżynierskich wymagana jest numeracja ciągła na końcu każdej pracy, a tekście wiadomo: liczby w nawiasie kwadratowym po fragmencie tekstu odwołującym się do czyichś „własności intelektualnych”.

W tekstach humanistycznych z kolei zwykły przypis na dole strony.

Można się spotkać z wymogiem podziału bibliografii na akty prawne, książki (wydawnictwa zwarte lub literatura przedmiotu, jak to ładnie brzmi), czasopisma, dokumenty elektroniczne, strony www. I tutaj bardziej chodzi o zrobienie na  recenzencie lepszego wrażenia niż o wymogi formalne, podobnie jak z podawaniem tytułu strony internetowej - co podobno należy do „dobrego tonu”.

Najciekawszą i najważniejszą częścią pracy są oczywiście badania. Można wyróżnić tutaj cztery główne grupy: wywiad i analiza statystyczna, analogie – metoda porównawcza (nie w pracach inżynierskich), symulacja(inżynierskie), analiza według modelu dla danych wcześniej nie stosowanych.  Całkiem możliwa jest sytuacja, kiedy promotor olśniony nowatorstwem części praktycznej nie zwróci większej uwagi na wcześniejsze rozdziały.

Zakończenie to głównie wyeksponowanie głównych twierdzeń w zdaniach syntetycznych, czyli takich, w których o ich prawdziwości trzeba odwołać się do rzeczywistości. Można sobie pozwolić na refleksje co udało się udowodnić, a czego nie, i wreszcie jakie znaczenie może mieć rzeczona praca. Oczywiście także ogólna własna ocena tego, co samemu się napisało.